Klusy


Data modyfikacji: 29 stycznia 2012

Wieś leży przy szosie Ełk-Orzysz w odległości 19 kilometrów od Ełku i 14 od Orzysza. Posiada połączenie autobusowe z Ełkiem, Augustowem, Suwałkami, Białymstokiem, Łomżą, Orzyszem, Giżyckiem, Kętrzynem, Węgorzewem, Mikołajkami, Mrągowem, Olsztynem. We wsi znajduje się kościół i poczta. Stacja kolejowa znajduje się w odległości około 5 kilometrów we wsi Rogale (trasa Ełk-Olsztyn przez Orzysz, Mikołajki).
 
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego

Klusy, niem. Klaussen al. Claussen, wś kościelna, pow. łecki, dawn. ryński. Szkoła istniała tu w przeszłym wieku. Kościół, po łacinie Clausula Mariana zwany, pięknie leży na wyniosłym wzgórzu, między 3ma jeziorami, zbudowany 1szy raz podobno r. 1354, przetrwał do r. 1754; teraźniejsza nowa budowa dokończona przed kilku laty. Proboszczowie wspominani od połowy XVI w. R. 1640 pastor tutejszy Wiśniewski odbywał w kościele przed zgromadzonym ludem egzorcyzm nad opętaną niewiastą. Czart srodze zaklęty wyszedł i na znak zostawił odbite w kamieniu przed wielkimi drzwiami podobizny stopy swojej, które każdy z podziwianiem oglądał. R. 1660 w czasie wojny, litewsko-tatarskie wojsko plądrowało kościół; chcieli kościół zburzyć i proboszcza zabić, ale gdy im o owym czarcie powiedzieli i znaki po nim pokazali, z przestrachu odeszli i żadnej szkody więcej nie uczynili. Zajście z owym czartem pastorowie zapisali w kościelnych aktach i władzy swojej o tem donosili. Kazania miewają tu polskie. Ob. Töppen, Sagen und Märchen in Masuren. 122. Obecnie kamień z czartowskiemi stopami leży dalej odsunięty na cmentarz. K. leżą o 17 kil. od Ełku, na wąskim przesmyku między jeziorem Lipieńskim i Kroksztyńskiem; 320 mk. ewan. mówiących po polsku. Stacya meteorologiczna i pocztowa.

Na wysokim wzgórzu stoi czerwony, neogotycki kościół. Jest on stosunkowo młody, zaledwie z końca ubiegłego wieku. Do kościoła przylega malutki, dobrze utrzymany cmentarz. Wygląd wsi nie wskazuje jednak na to, że jest jedną z najstarszych w powiecie ełckim.

Położenie Klus pomiędzy kilkoma jeziorami, pośród lasów, stawia ją w rzędzie najbardziej malowniczych miejsc w Mazurach. Wieś przylega bezpośrednio do jeziora Lipińskiego i jeziora Kraksztyn. Kilka kroków od wsi, w kierunku wioski Ogródek jest małe jezioro o tej samej nazwie. Na północ od wsi schowane za lasem jest jezioro Druglin Wielki, zwane też Rożyńskiem. W promieniu pięciu kilometrów od wsi są jeszcze jeziora: Kępno Duże, Kępno Małe, Rostki, Przykop. Jezioro Druglin Wielki jest praktycznie nieodwiedzane przez turystów. Brzegi jego są w większości niedostępne, podmokłe. Jezioro jest jednak bardzo interesujące. Jest na nim kilkanaście wysp i kilka podwodnych górek.

Wieś jednak do dziś nie wykorzystała swojego wspaniałego położenia. Znajduje się jednak niczym w letargu. Dla większości osób odwiedzających Mazury jest tylko jedną z wielu wsi po drodze, przez które przejeżdżając trzeba zmniejszyć prędkość. Od 1945 roku wieś systematycznie popadała w coraz większe odrętwienie. Nawet ożywienie gospodarcze lat 90-tych przemknęło przez wieś bez zatrzymywania się.

W latach 70-tych wyjechała do Niemiec ostatnia mazurska rodzina, Sontag, mieszkająca blisko kościoła. Obecnie w domu tym mieści się plebania. Do 1945 roku we wsi znajdował się hotel i posterunek policji. Wieś była znacznie większa niż obecnie.

Wieś została zelektryfikowana dopiero w 1967 roku.





  Na rybach nad jeziorem Lipińskim