Wieś leży przy szosie Ełk-Orzysz
w odległości
19 kilometrów od Ełku i 14 od Orzysza. Posiada połączenie
autobusowe z
Ełkiem, Augustowem, Suwałkami, Białymstokiem, Łomżą, Orzyszem,
Giżyckiem,
Kętrzynem, Węgorzewem, Mikołajkami, Mrągowem, Olsztynem. We wsi
znajduje
się kościół i poczta. Stacja kolejowa znajduje się w odległości
około 5
kilometrów we wsi Rogale
(trasa Ełk-Olsztyn
przez Orzysz, Mikołajki).
Słownik Geograficzny
Królestwa
Polskiego
Klusy, niem. Klaussen al. Claussen,
wś kościelna, pow. łecki, dawn. ryński. Szkoła istniała tu w przeszłym
wieku. Kościół, po łacinie Clausula Mariana zwany, pięknie leży
na wyniosłym
wzgórzu, między 3ma jeziorami, zbudowany 1szy raz podobno r.
1354, przetrwał
do r. 1754; teraźniejsza nowa budowa dokończona przed kilku laty.
Proboszczowie
wspominani od połowy XVI w. R. 1640 pastor tutejszy Wiśniewski odbywał
w kościele przed zgromadzonym ludem egzorcyzm nad opętaną niewiastą.
Czart srodze zaklęty wyszedł i na znak zostawił odbite w kamieniu przed
wielkimi drzwiami podobizny stopy swojej, które każdy z
podziwianiem oglądał.
R. 1660 w czasie wojny, litewsko-tatarskie wojsko plądrowało
kościół; chcieli
kościół zburzyć i proboszcza
zabić,
ale gdy im o owym czarcie powiedzieli i znaki po nim pokazali, z
przestrachu
odeszli i żadnej szkody więcej nie uczynili. Zajście z owym czartem
pastorowie
zapisali w kościelnych aktach i władzy swojej o tem donosili. Kazania
miewają
tu polskie. Ob. Töppen, Sagen
und Märchen
in Masuren. 122. Obecnie kamień z czartowskiemi stopami leży dalej
odsunięty
na cmentarz. K. leżą o 17 kil. od Ełku, na wąskim przesmyku między
jeziorem
Lipieńskim i Kroksztyńskiem; 320 mk. ewan. mówiących po polsku.
Stacya
meteorologiczna i pocztowa.
|
Na
wysokim
wzgórzu stoi czerwony, neogotycki kościół. Jest on
stosunkowo
młody, zaledwie z końca ubiegłego wieku. Do kościoła przylega malutki,
dobrze utrzymany cmentarz. Wygląd wsi nie wskazuje jednak na to, że
jest
jedną z najstarszych w powiecie ełckim.
Położenie Klus pomiędzy kilkoma
jeziorami,
pośród lasów, stawia ją w rzędzie najbardziej
malowniczych miejsc w Mazurach.
Wieś przylega bezpośrednio do jeziora Lipińskiego i jeziora Kraksztyn.
Kilka kroków od wsi, w kierunku wioski Ogródek jest małe
jezioro o tej
samej nazwie. Na północ od wsi schowane za lasem jest jezioro
Druglin Wielki,
zwane też Rożyńskiem. W promieniu pięciu kilometrów od wsi są
jeszcze jeziora:
Kępno Duże, Kępno Małe, Rostki, Przykop. Jezioro Druglin Wielki
jest praktycznie nieodwiedzane przez
turystów.
Brzegi jego są w większości niedostępne, podmokłe. Jezioro jest jednak
bardzo interesujące. Jest na nim kilkanaście wysp i kilka podwodnych
górek.
Wieś jednak do dziś nie
wykorzystała swojego
wspaniałego położenia. Znajduje się jednak niczym w letargu. Dla
większości
osób odwiedzających Mazury jest tylko jedną z wielu wsi po
drodze, przez
które przejeżdżając trzeba zmniejszyć prędkość. Od 1945 roku
wieś systematycznie
popadała w coraz większe odrętwienie. Nawet ożywienie gospodarcze lat
90-tych
przemknęło przez wieś bez zatrzymywania się.
W latach 70-tych wyjechała do
Niemiec ostatnia
mazurska rodzina, Sontag, mieszkająca blisko kościoła. Obecnie w domu
tym
mieści się plebania. Do 1945 roku we wsi znajdował się hotel i
posterunek
policji. Wieś była znacznie większa niż obecnie.
Wieś została zelektryfikowana
dopiero w
1967 roku.
|
|
Na rybach nad jeziorem
Lipińskim
|