Tulipanowiec
amerykański
Liriodendron tulipifera L.
|
Data
modyfikacji: 5 stycznia 2017
|
|
|
Występowanie. Tulipanowiec
jest szeroko
rozpowszechniony w południowo-wschodniej części USA. Rośnie tam w
dolinach rzek i na wilgotnych
zboczach gór, wchodząc w skład wielogatunkowych lasów
liściastych.
Tulipanowca przywieziono do Europy w roku 1663, gdzie szybko
rozpowszechnił się w
parkach, głównie w zachodniej i środkowej Europie, ale także
południowej
i południowo-wschodniej (Ukraina) [1]. Główną przyczyną były
oryginalne liście i kwiaty. W Polsce tulipanowca
można napotkać w wielu starych parkach, często w postaci
potężnych drzew o wysokich i gładkich pniach. Najstarszy w Polsce
tulipanowiec, ponad 200-letni, rośnie we wsi Pożarowo w gminie Wronki.
W 1992 roku miał 439 cm
obwodu, 140 cm średnicy i wysokość 26 m. Największą liczbę
tulipanowców
można zobaczyć w arboretum w Kórniku.
Opis. W dobrych
warunkach tulipanowiec osiąga
wysokość do 60
m i średnicę do około 200 cm. Pień ma bardzo prosty i dobrze
wykształcony; do wysokości 30 m bez gałęzi. Kora młodych drzew jest
gładka, miękka i
szara, a z wiekiem głęboko spękana. Ma nieco gorzkawy, aromatyczny smak
i jest
wykorzystywana w medycynie.
|
Zastosowanie.
Drewno tulipanowca jest lekkie,
miękkie i mało łupliwe. Jest łatwe w obróbce, daje się dobrze
strugać, toczyć i frezować. Uzyskuje się gładkie
powierzchnie i ostre krawędzie. Dobrze się skrawa zarówno
płasko, jak i
obwodowo, a uzyskane z niego okleiny po wysuszeniu nie pękają i nie
marszczą się.
Po struganiu uzyskuje się piękny, matowy połysk. Połączenia na gwoździe
i
śruby są trwałe. Drewno daje się dobrze pokrywać lakierami, farbami,
politurami i pokostem. Po wygładzeniu daje szczególnie piękne i
gładkie
powierzchnie. Dzięki temu nadaje się na różnego rodzaju elementy
ozdobne mebli i instrumentów muzycznych, np. pianin. Drewno
tulipanowca stosowane
jest w przemyśle sklejkowym, w produkcji oklein, w meblarstwie, do
wyrobów toczonych, rzeźbienia, na skrzynki i jako
papierówka. Jest łatwo
atakowane przez grzyby. Stosowane jest niemal
wyłącznie do zastosowań wewnątrz budynków. Do stosowania na
zewnątrz konieczne jest dokładne zabezpieczanie.
Dębiany. Drzewo zostało
kupione w Bartoszycach
w sklepie ogrodniczym Mera Flor latem 2004 roku. Zostało
posadzone po północnej stronie domu, na skraju sadu. Długo
zastanawiałem
się, gdzie je posadzić. Musiałem wziąć pod uwagę to, że za
kilkadziesiąt lat
będzie to wielkie drzewo. Mam nadzieję, że doczekam, aż zacznie
kwitnąć. Podobno
dopiero w wieku około 20 lat zakwita. Trochę nasion tulipanowca
znalazłem 14 listopada 2015 w ogrodzie botanicznym w Oxfordzie w
Anglii. 19 stycznia 2016 roku zauważyłem na drzewie coś, co mnie
zainteresowało. Początkowo zastanawiałem się, czy nie są to duże pąki
kwiatowe, ale jak bliżej się przyjrzałem, to okazało się, że są to
owoce z nasionami. Wcześniej nie zauważyłem kwiatów, bo było ich
niewiele
i były ukryte wśród liści. Oznacza to, że drzewo zakwitło 11 lat
po posadzeniu.
1. S. Korszun, J. Zalewska, Tulip
tree
in Poland's Pomerania, Dendrobiology, 53 (1995) 35-43.
|