Tulipanowiec amerykański
Liriodendron tulipifera L.


Data modyfikacji: 5 stycznia 2017


 
Występowanie. Tulipanowiec jest szeroko rozpowszechniony w południowo-wschodniej części USA. Rośnie tam w dolinach rzek i na wilgotnych zboczach gór, wchodząc w skład wielogatunkowych lasów liściastych. Tulipanowca przywieziono do Europy w roku 1663, gdzie szybko rozpowszechnił się w parkach, głównie w zachodniej i środkowej Europie, ale także południowej i południowo-wschodniej (Ukraina) [1]. Główną przyczyną były oryginalne liście i kwiaty. W Polsce tulipanowca można napotkać w wielu starych parkach, często w postaci potężnych drzew o wysokich i gładkich pniach. Najstarszy w Polsce tulipanowiec, ponad 200-letni, rośnie we wsi Pożarowo w gminie Wronki. W 1992 roku miał 439 cm obwodu, 140 cm średnicy i wysokość 26 m. Największą liczbę tulipanowców można zobaczyć w arboretum w Kórniku.

Opis. W dobrych warunkach tulipanowiec osiąga wysokość do 60 m i średnicę do około 200 cm. Pień ma bardzo prosty i dobrze wykształcony; do wysokości 30 m bez gałęzi. Kora młodych drzew jest gładka, miękka i szara, a z wiekiem głęboko spękana. Ma nieco gorzkawy, aromatyczny smak i jest wykorzystywana w medycynie.


Zastosowanie. Drewno tulipanowca jest lekkie, miękkie i mało łupliwe. Jest łatwe w obróbce, daje się dobrze strugać, toczyć i frezować. Uzyskuje się gładkie powierzchnie i ostre krawędzie. Dobrze się skrawa zarówno płasko, jak i obwodowo, a uzyskane z niego okleiny po wysuszeniu nie pękają i nie marszczą się. Po struganiu uzyskuje się piękny, matowy połysk. Połączenia na gwoździe i śruby są trwałe. Drewno daje się dobrze pokrywać lakierami, farbami, politurami i pokostem. Po wygładzeniu daje szczególnie piękne i gładkie powierzchnie. Dzięki temu nadaje się na różnego rodzaju elementy ozdobne mebli i instrumentów muzycznych, np. pianin. Drewno tulipanowca stosowane jest w przemyśle sklejkowym, w produkcji oklein, w meblarstwie, do wyrobów toczonych, rzeźbienia, na skrzynki i jako papierówka. Jest łatwo atakowane przez grzyby. Stosowane jest niemal wyłącznie do zastosowań wewnątrz budynków. Do stosowania na zewnątrz konieczne jest dokładne zabezpieczanie.

Dębiany. Drzewo zostało kupione w Bartoszycach w sklepie ogrodniczym Mera Flor latem 2004 roku. Zostało posadzone po północnej stronie domu, na skraju sadu. Długo zastanawiałem się, gdzie je posadzić. Musiałem wziąć pod uwagę to, że za kilkadziesiąt lat będzie to wielkie drzewo. Mam nadzieję, że doczekam, aż zacznie kwitnąć. Podobno dopiero w wieku około 20 lat zakwita. Trochę nasion tulipanowca znalazłem 14 listopada 2015 w ogrodzie botanicznym w Oxfordzie w Anglii. 19 stycznia 2016 roku zauważyłem na drzewie coś, co mnie zainteresowało. Początkowo zastanawiałem się, czy nie są to duże pąki kwiatowe, ale jak bliżej się przyjrzałem, to okazało się, że są to owoce z nasionami. Wcześniej nie zauważyłem kwiatów, bo było ich niewiele i były ukryte wśród liści. Oznacza to, że drzewo zakwitło 11 lat po posadzeniu.
































1. S. Korszun, J. Zalewska, Tulip tree in Poland's Pomerania, Dendrobiology, 53 (1995) 35-43.