Szarańczyn strąkowy, karob, ceratonia
Ceratonia siliqua L.


Data modyfikacji: 30 grudnia 2017


 
Występowanie. Szarańczyn uprawiany jest w obszarze śródziemnomorskim i w Azji Mniejszej. Można spotkać tam duże plantacje szarańczyna, wykorzystywanego głównie jako roślina pastewna.

Opis. Szarańczyn strąkowy należy do rodziny brezylkowatych. Jest jedynym gatunkiem rodzaju szarańczyn. Rośnie w formie drzewa i dorasta do 15 m wysokości. Występuje w warunkach naturalnych w regionie śródziemnomorskim. Rośnie tam dziko i jest też uprawiany. Liście skórzaste, parzysto-pierzaste. Owoce duże, płaskie, brązowofioletowe, słodkie, jadalne strąki nazywane chlebem świętojańskim. Zawartość cukrów w nasionach dochodzi do 50%. Brzegi strąków są poskręcane. Nasiona brązowe, wszystkie niemal tej samej wielkości, o masie około 0,2 g. Wykorzystywane były dawniej jako odważniki - "karaty". Obecnie w tych jednostkach określa się wielkość kamieni szlachetnych.

Nasiona szarańczyna do czasu rozpowszechnienia się trzciny cukrowej i buraków cukrowych były głównym źródłem cukru dla mieszkańców regionu. W smaku przypomina osłodzone kakao, dlatego też jest używany jako jego substytut, głównie ze względu na bardzo niską zawartość tłuszczu, hipoalergiczność oraz brak kofeiny. Wypiekom i polewom nadaje ciemną barwę. Z nasion uzyskuje się gumę karobową, znaną pod nazwą mączki chleba świętojańskiego. Powszechnie używana jest w przemyśle spożywczym jako substancja zagęszczająca o symbolu E410, stosowana np. do syropów. Karob znajduje zastosowanie również w przemyśle kosmetycznym, tytoniowym, papierniczym. Według legend Jan Chrzciciel żywił się na pustyni strąkami szarańczynu. Stąd pochodzi jego nazwa - chleb świętojański.

Dębiany. Kilka dojrzałych strąków szarańczyna przywiozłem z ogrodu botanicznego w Walencji, gdzie byłem 28 września 2008. Zdjęcia na tej stronie zostały zrobione w ogrodzie botanicznym w Walencji w Hiszpanii. Jest to roślina ciepłolubna, która dobrze czuje się w klimacie śródziemnomorskim. Próbowałem wyhodować z nasion tę roślinę. Zimą trzeba trzymać ją w doniczce w jakimś pomieszczeniu, aby nie wymarzła. Nasiona wysiane do doniczki wzeszły łatwo, pierwsze wschody były już po 5 dniach. Jednak w czasie długiej i srogiej zimy 2009/10 wszystkie siewki mi wymarzły. We wrześniu 2017 roku przywiozłem z Turcji syropy z szarańczyna.














Kolejne zdjęcia przedstawiają syrop zrobiony ze strąków szarańczyna, kupiony w Turcji we wrześniu 2017.









Syrop z owoców szarańczyna jest słodki i bardzo gęsty, o karmelowym smaku. Dodany do jasnego piwa zamienia go w ciemne, słodkie, bardzo smaczne piwo.